I w końcu uzyskałem zgodę kol. Gieniorka na wklejenie całości jego tematu na łamy tutejszego forum. Wątek przekopiowany w całości z Podkarpackiego Forum Akwarystycznego.
Zainspirowany rozmową z Zulixem postanowiłem stworzyć coś na kształt poradnika dla zainteresowanych założeniem morskiego zbiornika. Artykuł zawierać będzie krótkie porady dotyczące m.in. doboru sprzętu niezbędnego moim zdaniem do założenia akwarium a w dalszej częsci fauny, którą możemy umieścić w szkiełku. Artykuł postaram się na bieżąco uaktualniać, na dzień dzisiejszy stanowi on jedynie szkielet dla dalszego rozwoju wątku. W sytuacji zainteresowania będzie on modyfikowany lub za zgodą moderatorów interesujące Was zagadnienia można wydzielić do odrębnych wątków.
A wracając do meritum sprawy co, będziemy potrzebować ? :
1) Zbiornik
2) Oświetlenie
3) Cyrkulację
4) Filtrację
5) Wodę
Ewentualnie :
6) Suplementację
Póki co sprawa wygląda łudząco podobnie do zakładania zbiornika słodkowodnego, jednakże dobór sprzętu w ramach poszczególnych punktów przebiegać będzie w zgoła odmienny sposób.
Poniżej postaram się przybliżyć koncepcje i problemy z którymi spotkałem się osobiście na etapie kompletowania sprzętu, gdzie kilkukrotnie kupując sprzęt ad hoc bez przemyślenia i całościowego zaplanowania setupu, zakupy odbijały mi się po pewnym czasie przysłowiową czkawką.
Planując sprzęt w pierwszej kolejności musimy ustalić koncepcję zbiornika, czy będzie to zbiornik otwarty / z pokrywą, filtracja oparta o sumpa / panel, czy może kubełek, kaskadę, zakładamy odpieniacz czy też nie, a przede wszystkim co zamierzamy w nim trzymać.
Ad. 1 – Zbiornik
Przykładowy setup oparty będzie o zbiornik ok. 100 litrów. Do wyboru mamy dwie drogi czyli : gotowy zbiornik lub klejony z kominem i sumpem. W przypadku pierwszej opcji to koszt ok. 100 zł , decydując się na klejony na zamówienie baniak należy doliczyć koszty związane z wklejeniem komina i wywierceniem dziur na spływ, rewizje i ewentualny powrót oraz pompa powrotu. Koszty wtedy wzrastają nam do kilkuset zł. Tak więc przy stulitrowym zbiorniku jest to wydatek dosyć duży i chyba nieadekwatny do litrażu. Przy większych zbiornikach – powiedzmy 200 litrów wzwyż nie wyobrażam sobie innego rozwiązania.
Tańszym półśrodkiem może być wklejenie panela w standardowym zbiornikum co pozwoli nam na ukrycie sprzętu w tylnej części akwarium.
Ad. 2 – Oświetlenie
Dobierając oświetlenie obecnie na rynku mamy szeroki wachlarz asortymentu którym możemy doświetlić naszych podopiecznych. I tak np. wybrać możemy:
a) tradycyjne oświetlenie świetlówkami t8 – z racji czasu wydaje się już nieco archaiczne – ten problem zresztą wielokrotnie poruszany był na różnych forach nie tylko morskich,
b) świetlówki t5 – najbardziej popularna obecnie opcja, dobry stosunek jakość emitowanego światła do ceny,
c) żarniki HQI – rozwiązanie kosztowne ze względu na cenę samych żarników jak i balastu (magnetyczny lub elektroniczny), do wad zaliczyć niestety należy też pobór prądu (najmniejsze żarniki 70W) i ilości wytwarzanego ciepła. Do zalet należy na pewno zaliczyć jakość emitowanego światła no i efektowne blinki w wodzie
- efekt nieoceniony – sam zresztą stosuję takie rozwiązanie w połączeniu z t5 i ledami,
d) LED – coraz bardziej popularne rozwiązanie szczególnie w akwarystyce morskiej. W tym przypadku zastosować możemy gotowe panele LED, świetlówki liniowe LED itp. Z tego co czyta się na różnych forach jest to przyszłość akwarystyki mająca praktycznie same zalety tj. oszczędność prądu, jakość światła, duże przyrosty korali, niesamowitą przejrzystość
wody … i jedną podstawową wadę :CENĘ. Na dzień dzisiejszy ceny gotowych modułów zaczynają się od tysiąca złotych w górę , a świetlówek od 200 zł. Więc może to stanowić dla nas zaporę nie do przejścia.
Wybierając źródło światła musimy uwzględnić charakterystykę zbiornika tj. czy będzie to zbiornik zamknięty z pokrywą czy też otwarty np. podwieszane belki ze świetlówkami oraz jakie wymagania świetlne będą mieć nasi podopieczni.
W przypadku korali miękkich ilość światła wystarczająca to już 0,7 w/litr przy koralach twardych od 1 wata w górę. Dobierając światło należy wziąć pod uwagę fakt, że zakładając bardziej niebieskie światło dostarczamy relatywnie koralom mniej światła.
W przykładowym litrażu przy koralach miękkich można by pokusić się o 3 świetlówki t 5 24 W (dwie świetlówki 10-15 K i jedna świetlówka aktyniczna lub superaktyniczna). Kupując sprzęt przez Internet jesteśmy w stanie skompletować „elektronikę” za 200 zł z małym hakiem. Kwestię obudowy zostawiam otwartą, każdy z czytających znajdzie na różnych forach gotowe rozwiązania lub ciekawe projekty DIY.
Ad.3 – Cyrkulacja
Kompletując pompy cyrkulacyjne musimy wziąć pod rozwagę fakt, że zbiornik potrzebuje cyrkulacji na poziomie 20 -40 krotności objętości zbiornika. Tak więc przy stu litrowym szkiełku potrzebujemy przemielić od 2 do 4 tysięcy litrów wody na godzinę - w zależności od korali jakie będziemy trzymać. Miękkie wymagają cyrkulacji w rejonach dolnej granicy (a nawet mniej), przy koralach twardych wskazana jest 40-to krotność. Wszystko zależy tak naprawdę od ustawienia pomp.
Z autopsji mogę powiedzieć, że kupując pompki lepiej nabyć dwie mniejsze niż jedną większą, zawsze mamy możliwość ustawienia głowic w taki sposób by woda docierała do wszystkich zakamarków zbiornika. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na rodzaj materiału z jakiego zrobiony jest trzpień wirnika, czy pompa nada się do słonej wody. Tanim rozwiązaniem będą pompy jvp np. model 101 z przepływem na poziomie 3200l/h – 60 zł. Lepszym rozwiązaniem byłyby przykładowo dwie nano koralie ale to już wydatek ok. 160 zł.
Ad 4 – Filtracja
Problematyka filtracji to temat rzeka, budując system należy zastanowić się w jaki sposób będziemy pozbywać się efektów przemiany materii naszych podopiecznych. Filtrację możemy oprzeć o tzw. metodę berlińską czyli filtrację wody opartą o dużą ilość żywej skały. Nieodzownym w systemie wydaje się odpieniacz, który wraz z pianą morską usuwa z wody produkty przemiany materii. Ja osobiście oparłem filtrację o skałę, jednak nie w takiej ilości jak przy metodzie berlińskiej – wiadomo kasa – a uzupełnieniem jest przewymiarowany odpieniacz. I tu ponownie powstaje nam problem koncepcji zbiornika z sumpem czy bez – gdzieś jednak ten odpieniacz trzeba schować. Alternatywą może być zastosowanie odpieniacza wieszanego na krawędzi wewnątrz zbiornika. W przypadku takiego odpieniacza to wydatek od 150 złotych w górę. Przykładem może być miniflotor z pompką powietrzną na kostkę lipową, droższe rozwiązanie to przykładowo VISI-JET PS 100 (272 zł) – oba wieszane.
W przypadku posiadania sumpa lub panela można zastosować coś większego i bardziej wydajnego, możliwości bez liku – wszystko zależy od dostępnej kasy. Zawsze też można coś samemu sklecić. Osobiście początkowo stosowałem weipro sa2016 z 2 pompami igiełkowymi, pienił ale chodził jak traktor. Teraz posiadam samodzielnie zmajstrowany odpieniacz z rury kanalizacyjnej zasilany newjetem 3000 z dyszą Becketta, efektem jest błoga cisza i kubek piany co drugi dzień
.
Do filtracji niektórzy wykorzystują także posiadane ze słodkowodnych czasów kubełki, ale co do tego się nie wypowiadam bo nie stosowałem. W tej kwestii można zasięgnąć języka u Gekona i Cherry_ukasza.
Ad 5 – Woda
Woda i jej jakość jest kluczową sprawą w akwarystyce morskiej. By uzyskać odpowiednią jakość wody musimy zaopatrzyć się przede wszystkim w filtr RO (odwrócona osmoza) dzięki oczyścimy wodę praktycznie w stu procentach. Osobiście za filtrem RO stosuje moduł z żywicą MB-400, która dodatkowo oczyszcza pozostałości syfu z RO. W sklepach można nabyć gotowe zestawy RO/DI których ceny zaczynają się już od 300 zł. Mając już wodę pozostaje nam kwestia soli, których na rynku mamy do wyboru do koloru/ Na początek potrzebujemy parę kilo soli do zasolenia wody w zbiorniku – 1 kg wystarcza średnio na 30 litrów soli.
Tak więc na początek 4-5 kg soli do naszego zbiornika
wystarczy – cena 50 - 60 zł. Do pomiarów zasolenia potrzebować będziemy salimetra – koszt to już niecałe 30 zł.
Punkt 6 dotyczy suplementacji związków pobieranych na bieżąco przez naszych podopiecznych przede wszystkim chodzi tu o jod, potas, magnez no i oczywiście wapno. Suplementacja w początkowej fazie dojrzewania zbiornika ogólnie nie jest wskazana, a w małych baniakach przy niewielkiej obsadzie ubytki można skutecznie uzupełniać samą podmianką solanki.
Co do sprzętu to wstępnie tyle, reasumując w wersji ekonomicznej stu litrową solniczkę stawiamy za niecały tysiąc.
1) Zbiornik – 100 zł
2) Oświetlenie – 200 zł + pokrywa DIY
3) Cyrkulacja – 60 zł
4) Odpieniacz – 150 zł
5) Filtr RO/DI – 300 zł
6) Sól / halimetr – 75 zł
7) Grzałka - 25 zł
Koszt zestawu uzależniony jest w dużej mierze od naszych zdolności manualnych, część rzeczy możemy wykonać we własnym zakresie, w szczególności odpieniacz jak i obudowę oświetlenia. Resztę możemy także zaadoptować ze słodkowodnego zbiornika. Zawsze w końcu możemy kupić gotowy zestaw dedykowany do akwarystyki morskiej, jednak ceny są wysokie, a zawartość nie powala… Tyle w temacie sprzętu oraz koncepcji i problemów z tym związanych. Mam nadzieję, że ten krótki briefing pomoże naszym drogim Podforakom skompletować potrzebny sprzęt by rozpocząć przygodę z solniczką.
Kwestię sprzętu powiedzmy, że mamy rozwiązaną, teraz powstaje kwestia co z życiem, a więc w pierwszej kolejności jaką i ile skały, piach czy bez piachu, jakie korale na początek jacy mieszkańcy itp. itd. Ale to już zupełnie inna historia
C.D.N
A tutaj odpowiedź kol. Gieniorka na kilka pytań odnośnie podstaw utrzymania i prowadzenia zbiornika:
przy metodzie berlińskiej 30-40 % objętości zbiornika, a normalnie przyjmuje się min 10 % skałki.
Żywica MB-400 usuwa z wody azotany, fosforany i resztę tego co nie wyłapie RO? można lać wodę tylko z RO?
tak - mb-400 ma za zadanie wyłapać to co przeszło przez RO. Sam początkowo stosowałem jedynie RO. Prawda jest taka że najlepiej czystość wody sprawdzić miernikiem TDS
Jak reagują korale na zbyt małą ilość światła? Większość korali dla początkujących to korale odżywiające się w procesie fotosyntezy przy pomocy zooksantelli więc światło jest im niezbędne do życia. Wszystko zależy jaki to będzie niedobór jedne mogą marnieć tak jak rośliny inne padną trudno powiedzieć, wszystko zależy od osobistych wymagań gatunkowych danego korala. Przy małej ilości światła można choodować np z powodzeniem różnego rodzaju zoanthusy.
Jak długo stabilizuje się akwa morskie?
nie ma reguły dużo zależy od jakości skały, wody którą zalejemy zbiornik. By przyspieszyć proces dojrzewania możemy wspomóc się wodą z działającego zbiornika lub stosowaniem gotowych starterów. Ogólnie proces nitryfikacyjny trwa od ok 6 tygodni.
Jak w takim akwa zwalcza się glony?
podobnie jak w słodkowodnym wszystko zależy od rodzaju glonu, ale przykładowe metody ro podmiany wody i zaciemnienie. Niektórzy stosują gotowe preparaty analogicznie jak w słodkim akwarium. Najważniejsze to dbać o jakość i parametry wody
Co się stanie jak ktoś wyjeżdża na dłużej z domu i nikt podmian robić nie będzie?
podmiany to nie problem, bo w końcu niektórzy podmieniają wodę raz w miesiącu ale najważniejsze to stałe monitorowanie zasolenia, ponieważ przy parowaniu wody zwiększa się zasolenie, które nie może przekroczyć dopuszczalnej granicy powyżej której to już tylo sodoma i gomoria
Ale jest na to prosty sposób - automatyczna dolewka.