dr Hubert Zientek
Traszka chińska i traszka Waltla
Wstęp
Gromada płazy (Amphibia) obejmuje zwierzęta zmiennocieplne, drapieżne, o ziemno-lądowym trybie życia, zwykle jajorodne, rzadziej jajożyworodne, a wyjątkowo żyworodne. Ważną rolę w ich życiu pełni cienka, dobrze unaczyniona i wilgotna skóra (a także błona śluzowa jamy gębowej), przez którą odbywa się wymiana gazowa i w której zlokalizowane są liczne gruczoły śluzowe, a czasami także jadowe (parotydy). Gody i składanie jaj zaopatrzonych w galaretowate otoczki oraz ich inkubacja z reguły odbywają się w wodzie, względnie w wilgotnym środowisku. Zapłodnienie u płazów może być zarówno zewnętrzne (żaby), jak i wewnętrzne (traszki). U niektórych gatunków obserwuje się swoisty akt kopulacji, zwany ampleksusem oraz piękną szatę godową, głównie u samców (traszki). Płazy rzadko pilnują złożonych jaj do chwili wylęgu, a zupełnie wyjątkowo opiekują się młodymi. Wolno żyjące, początkowo beznogie larwy (zwane u płazów bezogonowych kijankami, które w większości są roślinożerne lub wszystkożerne) rozwijają się w wodzie. Mają one płetwy ogonowe (fałdy skórne), aparaty gębowe umożliwiające zasysanie lub zeskrobywanie pokarmu, skrzela wewnętrzne (płazy bezoogonowe) lub zewnętrzne (płazy ogoniaste). Charakterystycznym etapem ich rozwoju jest metamorfoza, czyli przeobrażenie w młodego osobnika (może trwać od kilku dni do kilku lat). Bywa, że larwy (płazy ogoniaste, np. aksolotle) mogą dojrzewać płciowo i rozmnażać się w tym stadium (neotenia). Niekorzystny okres płazy przeczekują w stanie odrętwienia (hibernacji).
Płazy dzielą się na beznogie (Gymnophiona), bezogonowe (Anura) i ogoniaste (Caudata). Do tych ostatnich należą m.in. traszka chińska (Cynops orientalis) i traszka Waltla (Pleurodeles waltl), które obok aksolotla meksykańskiego (Ambystoma mexicanum ) są najczęściej utrzymywanymi w niewoli gatunkami płazów. Po spełnieniu kilku podstawowych warunków ich pielęgnacja nie stanowi problemu. Rozród zaś napotyka często na szereg trudności, które jednak przy pewnej dozie staranności i konsekwencji ze strony hodowcy łatwo udaje się przezwyciężyć.